خدمات فنی و مهندسی در حوزه ی فرودگاهی و ناوبری و شرکت های هواپیمایی
خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری، به مجموعه فعالیتها و خدماتی اطلاق میشود که برای پشتیبانی از عملیات ایمن و مؤثر در فرودگاهها انجام میگیرند. این خدمات نقش حیاتی در عملکرد کلی فرودگاه و تجربه مسافران دارند. این خدمات در بهبود کارایی فرودگاه و ایجاد تجربهای مثبت برای مسافران کمک میکنند و به ایمنی عملیات پروازها بسیار وابستهاند.
آشنایی با خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری، در واقع تمام مسائل پیرامون طراحی، ساخت، نگهداری و کنترل یک فرودگاه، ذخیره سوخت، حمل و نقل بار و مسافر و… در بخشهای مختلف آن را در بر میگیرد. در این صورت، تلاش مهندسان فرودگاه تمام موارد طراحی و ساخت ایمن و قسمتهای گوناگون فرودگاه، از جمله، باند پرواز و برج مراقبت گرفته، آشیانه هواپیما و مخازن سوخت را شامل میشود.
از همینرو، مهندسین فرودگاه را میتوان مسئول چیدمان قسمتهای مختلف فرودگاه در نظر گرفت که هدف آنها برقراری امنیت و امکان پرواز و جابهجایی بار و مسافر به بهترین شکل ممکن است.
در این راستا، یکی از موارد ضروری، علاوه بر مسائل مهندسی در حوزه ساخت، موضوعاتی مانند امنیت، مسائل اقتصادی و مدیریت فضا است که باید به خوبی رعایت و کنترل شود. بی شک ایمنی پرواز هر هواپیما باید تامین شود و تمامی قطعات، سطوح و سیستمهای هر هواپیما بهتر است از لحاظ فنی در وضعیت مطلوب و سلامتی کامل باشند.
برای حفظ این سلامتی، کارخانه سازنده هر هواپیما به کمک سازمان هواپیمایی کشوری که آن را طراحی کرده است، بازرسیهای هر هواپیما را تنظیم میکند. براساس آن تمام قطعاتی که لازم است در ساعتهای مشخص پرواز بازرسی شود، مورد بررسی قرار گرفته و اگر ایرادی پیدا شود، در صورت امکان تعمیر و در غیر این صورت تعویض میگردد.
مهمترین خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
مهمترین خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری شامل موارد متعددی میباشد که عبارتند از:
1 . خدمات زمینی هواپیما
– بارگیری و تخلیه بار: مدیریت بارهای مسافران و محمولهها.
– خدمات سوختگیری: تامین سوخت لازم برای هواپیماها و انجام عملیات مربوط به آن.
2 . نگهداری و تعمیرات
– تعمیر و نگهداری ساختاری: نظارت بر شرایط ترمینالها، باندها و دیگر تأسیسات.
– تعمیر و نگهداری تجهیزات فنی: شامل سیستمهای ناوبری، ارتباطات و تجهیزات پشتیبانی.
3 . مدیریت ترافیک هوایی
– کنترل ترافیک هوایی: نظارت بر پروازها و هدایت امنیتی آنها در فرودگاه.
– اطلاعرسانی به خلبانان: ارائه اطلاعات دقیق به خلبانان درباره وضعیت پرواز و شرایط جوی.
4 . خدمات ایمنی و امنیت
– چکگذاری و نظارت ایمنی: بررسی و ارزیابی تهدیدات احتمالی.
– خدمات ضدتروریسم: اقدامات امنیتی و بازرسیهای لازم.
5 . خدمات مسافران
– انتقال مسافران: خدمات حمل و نقل بین ترمینال و هواپیما.
– راهنمایی و اطلاعات: ارائه خدمات مشاورهای و راهنمایی برای مسافران.
6 . خدمات اضطراری
– پشتیبانی پزشکی: ارائه خدمات اورژانسی پزشکی در مواقع بحرانی.
– آتشنشانی و نجات: تیمهای نجات و آتشنشانی برای مقابله با حوادث.
تاریخچه خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
توسعه و تاریخچه هواپیماها نشاندهنده تلاشهای مستمر بشر برای ایجاد وسایل پرندهای با قابلیتهای بیشتر و ایمنی بالاتر بوده است. برخی از مراحل مهم در توسعه هواپیماها عبارتند از:
• آغاز پرواز
گرگوری مانسفیلد: در قرن نوزدهم، ایدههای اولیه پرواز و طراحی وسایل پرنده مد نظر قرار گرفت.
برادران رایت: در سال 1903، برادران ویلبر و اورویل رایت اولین پرواز کنترلشده با یک دستگاه موتوری را به ارتفاع 36.5 متر انجام دادند.
• پیشرفتهای اولیه
جنگ جهانی اول: هواپیماها برای اولین بار در نبردها به کار گرفته شدند و توسعه سریع فناوریهای هوایی صورت گرفت.
بیندو جنگ: شرکتهای هواپیمایی شروع به راهاندازی پروازهای مسافری کردند و پیشرفتهایی در طراحی و موتورهای بیشتر انجام شد.
• عصر مدرن
جنگ جهانی دوم: پیشرفتهای چشمگیر در طراحی هواپیماها و موتورهای جت به وجود آمد.
هواپیماهای جت: در دهه 1950، هواپیماهای جت تجاری مانند بوئینگ 707 وارد بازار شدند و سفر هوایی را تغییر دادند.
بهبود ایمنی در خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
بهبود ایمنی در خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری، به یک رویکرد چند جانبه نیازمند میباشد. در این قسمت به برخی از این روشها پرداخته شده است:
1 . استانداردهای سختگیرانه امنیتی
– بازرسی دقیق: افزایش شدت بازرسی در نقاط مختلف فرودگاه.
– استفاده از تجهیزات پیشرفته: بهکارگیری فناوریهای جدید مانند اسکنرهای پرتو ایکس و دوربینهای نظارتی هوشمند.
2 . آموزش و توانمندسازی کارکنان
– دورههای آموزشی منظم: برگزاری دورههای آموزشی برای پرسنل در زمینه ایمنی و امنیت.
– آزمونهای دورهای: ارزیابی مهارتهای کارکنان بهطور منظم.
3 . نظارت و ارزیابی مستمر
– بررسی عملکرد امنیتی: ارزیابی دورهای سیستمهای امنیتی و انطباق با استانداردها.
– نظارت بر نقاط ضعف: شناسایی و بهروزرسانی نقاط ضعف امنیتی.
4 . بهبود زیرساختها
– افزایش روشنایی محیطی: بهبود نورپردازی در نقاط کلیدی فرودگاه.
– زیرساختهای فیزیکی: ایجاد موانع فیزیکی مانند دیوارها و حصارها برای جلوگیری از ورود غیرمجازیها.
5 . فناوریهای نوین
– استفاده از هوش مصنوعی: بهکارگیری الگوریتمهای پیشرفته برای شناسایی رفتارهای مشکوک.
– سیستمهای مانیتورینگ پیشرفته: نصب دوربینهای مداربسته با کیفیت بالا و سیستمهای تحلیل ویدیو.
6 . همکاری با نهادهای امنیتی
– همکاری با نهادهای محلی و بینالمللی: همکاری با سازمانهای دولتی و امنیتی برای تبادل اطلاعات.
7 . پروتکلهای اضطراری
– آموزش پروتکلهای اضطراری: برگزاری تمرینها و شبیهسازیهای اقدام در مواقع اضطراری.
– توسعه برنامههای واکنش به بحران: تعیین وظایف و مسئولیتها در شرایط بحرانی.
منظور از ناوبری در شرکتهای هواپیمایی
ناوبری دستگاهی است که برای یک فرود موفق و استاندارد به خلبان کمک میکند، در حقیقت این سیستم با دادن اطلاعات ناوبری افقی و عمودی، هواپیما را برای داشتن یک فرود همراه با ایمنی هدایت میکند. این سیستم برای شرایط هوایی نامساعد از جمله، دید کم به واسطهی گرد و غبار و هوای ابری و مه آلود بسیار ضروری میباشد. خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری به سیستمها و ابزارهایی اطلاق میشود که به افراد یا وسایل نقلیه کمک میکنند تا موقعیت خود را پیدا کرده و به مقصد مورد نظر برسند.
این خدمات معمولا شامل موارد زیر میشوند:
1. سیستمهای موقعیتیابی جهانی (GPS): این فناوری به کاربران امکان میدهد موقعیت دقیق خود را با استفاده از ماهوارهها تعیین کنند.
2. نقشههای دیجیتال: این نقشهها به کاربران کمک میکنند تا مسیرها را مشاهده و مشخص کنند. کاربردهای معروفی مانند Google Maps و Waze از این دستهاند.
3. راهنماهای صوتی: این ویژگیها به کاربران دستورالعملهای صوتی میدهند تا در مسیرهای خود گم نشوند.
4. اطلاعات ترافیک زنده: خدمات ناوبری معمولا اطلاعاتی در مورد وضعیت ترافیک، حوادث و تاخیرها ارائه میدهند.
5. برنامهریزی مسیر: کاربران میتوانند مسیرهای مختلف را با توجه به زمان، مسافت و دیگر معیارها برنامهریزی کنند.
این خدمات به ویژه برای رانندگان، مسافران و هر کسی که به دنبال راهیابی به مقصدی خاص است، بسیار مفید هستند.
وظایف خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
وظایف خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری پرواز بسیار زیاد و گسترده میباشد. قبل از پرواز آنها باید هواپیما را بازرسی کرده و از ایمن بودن آن برای استفاده اطمینان حاصل شود. آنها اکثرا دارای یک چک لیست قبل از پرواز هستند، که باید اطلاعات درست قبل از پرواز در آن درج کنند. این موارد دارای بررسی نشتی مایعات یا تحلیل باد نامناسب لاستیکها است.
زمانی که هواپیما برخواست میکند، وظیفه خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری پرواز، بررسی تمام سیستمهای رایانهای و یافتن هرگونه ناهنجاری در سیستم است. آنها در تمامی ابزارهای مکانیکی هواپیما از جمله سنسورهای سوخت، نشانگرها، فلپهای بال و حتی تجهیزات فرود باخبر هستند. در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی درباره یک ابزار خاص و عملکرد آن، خلبان میتواند با مهندس پرواز مشورت کند. این مهندسین همچنین نگاهی به الگوی هوا میاندازند و میزان سوخت مورد نیاز برای پرواز را مشخص میکنند. آنها جریان هوا در کابین، تهویه مطبوع و سیستم اصلی برق و قدرت موتور را بررسی میکنند.
مهارتهای لازم در خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
وظایف مهندسین پرواز تقریبا مشابه با مسئولیت کمک خلبان است، یعنی هر دو این افراد در مجموع منجر به سرانجام رساندن یک پرواز میباشند. مهمترین مهارتهای مورد نیاز برای مهندسان پرواز عبارتند از:
• تسلط داشتن در مهارتهای زبانی.
• مهارت کار درون تیمی مهارتهای ریاضی و تحلیلی و توانایی حل مسائل.
• خلاقیت و تفکر نوآورانه.
• بررسی کوچکترین جزئیات موضوعات ایمنی.
• داشتن آگاهیهای لازم.
• مهارتهای ارتباطی کتبی و کلامی.
• کنترل و مدیریت پروژه و زمان.
• قرار گرفتن بلاوقفه در معرض تحولات علم مهندسی هواپیمایی و تعهد همگام بودن با پیشرفتهای فنی.
• مهارت مقاومت در برابر فشار کار.
• تعهد و پایبندی به مهلتهای از قبل مشخص شده.
آینده خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری
آینده خدمات مهندسی فرودگاهی و ناوبری در این صنعت، به دلیل پیشرفتهای فناوری و نیازهای روزافزون در این صنعت، نویدبخش و پرچالش خواهد بود از جمله، فناوریهای نوین همانند روباتیک و اتوماسیون، استفاده از رباتها برای خدمات بار و نظافت، و همچنین اتوماسیون در فرآیندهای امنیتی و پذیرش. مدیریت دادهها، استفاده از دادههای بزرگ برای بهینهسازی عملیات فرودگاهی، از جمله پیشبینی تأخیرات و مدیریت ترافیک. پایداری و محیط زیست، گسترش استفاده از پنلهای خورشیدی و نیروگاههای بادی در فرودگاهها.
ایمنی و امنیت، استفاده از اسکنرهای پیشرفته و سیستمهای شناسایی بیومتریک برای افزایش امنیت. خدمات فنی مهندسی در صنعت فرودگاهی به سمت هوشمندسازی، پایداری و بهبود تجربهی مسافر حرکت خواهد کرد و با توجه به تحولات سریع تکنولوژی، شرکتهای فعال در این حوزه باید بهروزرسانی و نوآوری مستمر را در دستور کار خود قرار دهند.