طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی تجهیزات کاربری شده در حوزه فرودگاهی
به طور کلی طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی تجهیزات کاربری شده در حوزه فرودگاهی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد؛ چون فرودگاه یک نماد شهریست که نشانگر تکنولوژی، صنعت، ارتباط و سرعت است. در واقع اگر فرودگاه به طرز صحیح و طبق اصول و ضوابط طراحی گردد، میتوان شهر را به مسافران در همان اول ورودی معرفی نمود.
همانطور که میدانید طراحی فرودگاهی فرآیند پیچیدهای میباشد که در آن بایستی به خوبی جوانب اقتصادی، فنی، عملیاتی، امینتی و همینطور عمومی را مورد لحاظ قرار داد. از آنجایی که فرودگاه از قسمتهای گوناگونی به وجود میآید، طراحی آن فرآیند سخت و دشواری است. حتما باید ارتباط بین بخشهای مختلف و عملکرد آنها در طراحی فرودگاه به درستی شناخته گردد و طراحی براساس آن ارائه شود.
تقسیمبندی سایت فرودگاه
همانطور که میدانید معمولا فرودگاهها به دو قسمت زمینی و هوایی تقسیمبندی میشوند:
• بخش زمینی: مجموعه ساختمانها، تاسیسات و تجهیزاتی که با مرز فیزیکی مسدود شده و یا ایستگاههای کنترل امنیتی که از سطحهای وابسته به استفاده هوایپما جدا میشود. در کل این مجموعه وظایف ارائه خدمات به مراجعین از سوی شهر و هواپیماها از سوی توقفگاهها را برعهده دارند. همچنین اشخاص جهت تردد به بعضی از قسمتهای این مجموعه بایستی دارای مجوزهای خاص و ویژهای باشند.
• بخش هوایی: مجموعه اراضی، حریمها و تاسیسات و تجهیزات که در ارتباط مستقیم فیزیکی به خدمات مرتبط با نشست و برخاست، توقف و حرکت هواپیما بوده با مرز مسدود و با ایستگاههای کنترل امنیتی از مجموعه زمینی جدا میشود.
تاثیر اقلیم بر روند طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی تجهیزات کاربری شده در حوزه فرودگاهی
در متن زیر به بررسی اقلیم تاثیرگذار بر طراحی فرودگاه نیز خواهیم پرداخت:
به طور کلی لازم است بدانید که تاثیر اقلیم بر فرودگاه را میتوان از دو دیدگاه مورد بررسی قرار داد:
• تاثیرات اقلیم بر بخش زمینی: تاثیرات اقلیم بر بخش زمینی در واقع همان ملاحظات اقلیمی هر منطقه از کشور میباشد که بر روی ساختمانهای بخش زمینی بسیار تاثیرگذار میباشد.
• تاثیرات اقلیم بر بخش هوایی: در متن زیر بیان میکنیم که چطور ضوابط و الزامات وضع شده توسط دولتها میتواند بر طول باند پروازی تاثیرگذار باشد.
شرایط محیطی
بهتر است بدانید که شرایط محیطی موجود در فرودگاه نیز در طول باند بسیار تاثیرگذار میباشد. در واقع میتوان از مهمترین شرایط محیطی به درجه حرارت، وضعیت باد در سطح فرودگاه، شیب باند، ارتفاع فرودگاه و شرایط سطح باند پرواز اشاره کرد. توجه داشته باشید که شرایط بر روی محاسبه طول باند فقط میتواند تقریبی باشد. البته دستورالعملهایی که میتواند برای برنامهریزی در این حوزه بسیار پراهمیت باشد، در این بخش ارائه گردیده است.
درجه حرارت
در درجه حرارت بالاتر، به طول باند پرواز بیشتری نیازمندیم؛ زیرا با افزایش درجه حرارت، غلظت (چگالی) هوا، پایینتر و در کل فشار هوای خروجی از موتور نیز کمتر میشود. همچنین روند افزایش طول باند نسبت به درجه حرارت، خطی نمیباشد. نرخ افزایش طول باند در درجه حرارتهای بالا، اغلب از نرخ افزایش در درجه حرارتهای پایینتری است و همانطور که اطلاع دارید افزایش طول مورد نظر خود میتواند برحسب درصدی از طول باند در دمای 59درجه فارنهایت باشد که درجه حرارت استاندارد در سطح دریا محسوب میشود. در واقع برای برآورد طول مقدارهای تخمینی، تغییرات تقریبی طول باند برحسب دمای بین 59 الی 90 درجه فارنهایت برای هواپیماهای با موتور توربینی میتواند کاربرد دااشته باشد.
باد سطحی در فرودگاه
به طور کلی طول باند پرواز با زیاد شدن سرباد (جهت بادی که مخالف با جهت نشست یا برخاست هواپیما باشد) کوتاهتر و با زیاد شدن باد پشت (بادی که از پشت هواپیما میوزد)، طویلتر میگردد. برای محاسبه وزن برخاست، مقررات آییننامهای به متصدی مربوطه این اجازه میدهد که تنها نیمی از مقادیر سرباد گزارش شده، استفاده نماید. اگر باد پشت سر وجود داشته باشد، برای محاسبه وزن برخاست از 1.5 برابر باد پشت سر گزارش شده استفاده میشود و همینطور حداکثر باد پشت سر مجاز نیز بایستی 10 مایل دریایی بر ساعت (18 کیلومتر بر ساعت) یا 10 نات باشد.
ارتفاع
اگر همه شرایط محیطی یکسان و یکنواخت باشد، با افزایش ارتفاع فرودگاه، طول بیشتری برای باند پرواز احتیاج است. همچنین روند این افزایش، خطی نیست بلکه با وزن هواپیما و درجه حرارت هوا دگرگون میشود. البته در ارتفاعات بالا، روند افزایش طول باند بیشتر از ارتفاعات پایین میباشد.
در فرآیند برنامهریزی و همینطور طراحی فرودگاه، به ازای هر 1000 فوت افزایش ارتفاع از سطح دریا، به میزان 7% به طول باند افزوده میگردد که این مقدار افزایش برای بیشتر فرودگاهها کافی و مناسب است؛ به جز آنهایی که در معرض درجه حرارت بسیار زیادی میباشند و یا در ارتفاعات بالایی قرار دارند.
انواع تجهیزات فرودگاهی
تجهیزات پشتیبانی فرودگاه
تجهیزات پشتیبانی زمینی فرودگاه، تجهیزاتی هستند که جهت ارائه خدمات به هواپیماها بین دو پرواز کاربرد دارند. خیلی از شرکتهای هواپیمایی قراردادهای هندلینگ زمینی عملیات پروازی خود را به فرودگاهها، شرکتهای هندلینگ یا حتی بقیه شرکتهای هواپیمایی واگذار مینمایند. همچنین سرعت، کارایی و دقت در خدمات هندلینگ زمینی برای به حداقل رساندن فاصله زمانی بین دو پرواز از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند.
به طور کلی بهتر است بدانید تجهیزات پشتیبانی زمینی فرودگاه دارای طیف وسیعی از وسیلههای نقلیه و تجهیزات ضروری جهت خدماترسانی به هواپیماها در هنگام بارگیری و همینطور تخلیه مسافران و بار، تعمیر و نگهداری و سایر عملیات زمینی میباشد.
• چاک:
چاکها جهت جلوگیری از حرکت ناخواسته هواپیما در زمان توقف به کارگرفته میشوند و به طور معمول جنس آنها از چوب یا لاستیک سخت میباشد. به طور که که چاکها بایستی در بخش جلو و بخش عقب چرخهای هواپیما واقع شوند، معمولا به صورت یک جفت تولید میشوند که با طناب یا کابل به همدیگر وصل شدهاند.
• تجهیزات سوختگیری:
سوختگیری هواپیما قابلت این را دارد که از طریق تانکر سوخترسان یا یک کامیون هیدرنت شود. مخزن تانکرهای سوخترسان که میتواند تا 6000 لیتر سوخت گنجایش داشته باشد، از جنس آلومینیوم یا فولاد ضدزنگ تولید شده و مجهز به دریچه بازدید، شیرهای پنوماتیک فشار و خلا، نشانگر موجودی سوخت و حسگر پنوماتیک کنترل شدن مخزن میباشد.
• ژنراتو برق زمینی:
واحد نیروی زمینی که به طور مختصر GPU میگویند، وسیلهای میباشد که توانایی تامین نیروی برق هواپیما بر روی زمین را دارد. در واقع اکثر هواپیماها از هر دو جریان مستقیم و جریان متناوب استفاده مینمایند. گرچه ولتاژهای گوناگونی در هواپیماهای موجود به کار گرفته میشوند؛ اما اغلب هواپیماهای بزرگ مسافربری از جریان مستقیم با ولتاژ 28 ولت و جریان متناوب سه فاز با ولتاژ 155 ولت و همینطور فرکانس 400 هرتز جهت تامین نیاز خود استفاده میکنند.
• واحد تهویه هوا:
تجهیزات تهویه هوا که به دو شکل ثابت یا سیار در فرودگاهها وجود دارند، زمان استراحت هواپیما در رمپ، از طریق ارسال داکتهای انعطافپذیر با قطرههای خیلی بزرگ به داخل هواپیما، هوای داخل کابین را کالا تهویه مینمایند. البته توجه داشته باشید که این تجهیزات جهت حفظ دمای مناسب و تهویه مطبوع در کابین هواپیما، مخصوصا هنگامی که هواپیما در حال استراحت میباشد و موتورها خاموش هستند، به کار گرفته میشوند.
• لودر کانتینر:
لودرهای کانتینر که به عنوان لودر کارگو نیز معرفی میگردند، برای بارگیری و همچنین تخلیه کانتینرها و پالتها به داخل و خارج از هواپیما مورد استفاده قرار میگیرد. در حقیقت این لودرها با به کارگیری از غلطکها یا چرخهای گردان، کانتینرها و پالتها را جابهجا مینمایند. همچنین لازم است بدانید که اندازه و نوع لودر به کار گرفته شده به نیاز و ابعاد هواپیما بستگی دارد که شامل لودرهای 3.5 تنی، 7 تنی، 14 تنی و 30 تنی میگردد.
• ماشینهای آب آشامیدنی:
این نوع ماشینها وظیفه تامین آب باکیفیت برای هواپیما را برعهده دارند. آب تصفیه شده توسط یک پمپ از کامیون به هواپیما انتقال مییابد، تا مطمئن شود که هواپیماها در زمان توقف به آب تمیز و مورد نیاز دسترسی دارند.
طراحی ساختمان ترمینال فوردگاههای تجاری، مسافرتی چگونه است؟
به طور کلی دو سیستم در طراحی ساختمان ترمینال فرودگاههای تجاری، مسافرتی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
1. سیستم متمرکز
2. سیستم غیرمتمرکز
بهتر است بدانید که در سیستم متمرکز تمام مسافرین، توشهها و بارها طی یک حرکت هماهنگ به طور قیفی شکل، راه و مسیری را طی میکنند و در یک ساختمان مرکزی جمع میشوند و آنگاه به طور مجدد در قسمتهای گوناگون استقرار هواپیماها پراکنده میگردند؛ اما در سیستم غیرمتمرکز مسافرین و بستههایشان به طور مستقیم به محل سوار شدن هدایت میشوند. در واقع انتخاب هر یک از دو سیستم به مقدار سطح موجود که برای توقف هواپیما تخصیص داده شده، بستگی دارد.
زمانی که برای سوار شدن به هواپیما پیادهروی بیشتر از 18 متر لازم باشد؛ حتما بایستی سیستم متمرکز را به سیستم غیرمتمرکز تبدیل کرد. بنابراین به همین ترتیب زمانی که تعداد دربهای خروجی یعنی محوطه مورد نیاز برای سوار شدن به هواپیما، مورد نیاز هر شرکت هوایی در یک فرودگاه از 6 عدد تجاوز نماید، سیستم غیرمتمرکز اقتصادی نخواهد بود.
در این گونه موقعیت متمرکز کردن عملیات هر شرکت هوایی در یک منطقه، از راهحلهای منطقی خواهد بود و همچینین این راه و روش منتهی خواهد شد به سیستمی که در آن، تعدادی سیستم متمرکز در یک منطقه به طور غیرمتمرکز نیز استقرار یافتهاند.